پروژه Fedora که در اصطلاح فنی به آن Fedora Core گفته می شود در اواخر سال 2003 رسما شروع به کار کرد و این درست زمانی بود که ادامه فعالیت لینوکس Red Hat متوقف شده بود. لینوکس نسخه RedHat تنها نسخه از لینوکسی بود که شرکت RedHat از آن حمایت می کرد و این توزیع لینوکس بصورت پولی و تجاری به فروش می رسید در حالیکه Fedora Core لینوکسی بود که جنبه استفاده عمومی داشت و رایگان بود.
شرکت RedHat تصمیم به سرمایه گذاری بر روی Fedora Core کرد و نسخه های جدید لینوکس RedHat که به نام RedHat Enterprise معرفی شدند بر پایه و اساس Fedora Core بنا شدند. البته فراموش نکنید که حمایت کننده و پشتیبان لینوکس Fedora Core شرکت RedHat است. نام Fedora Core از یک لینوکس قدیمی تر به نام Fedora که یک پروژه داوطلبانه بود و برای تولید کردن نرم افزار برای سیستم عامل لینوکس RedHat بکار می رفت ، گرفته شد. لوگویی که برای لینوکس Fedora Core انتخاب شد نیز برگرفته ای از لوگوی Shadowman سیستم عامل لینوکس RedHat بود.
شخصی به نام وارن توگامی ( Warren Togami ) در سال 2002 پروژه لینوکس Fedora را به عنوان یک پروژه دانشجویی شروع کرد ، هدف اصلی از ایجاد چنین پروژه ای فراهم کردن امکانی برای استفاده از بسته های نرم افزاری RedHat برای دیگران بود که در قالب یک مجموعه تکی شما قادر بودید نرم افزارهای مرتبط با این سیستم عامل را که به خوبی تست و آزمایش شدند را پیدا کنید ، توسعه دهید و استفاده کنید.
تفاوت اصلی در بین لینوکس Fedora و لینوکس RedHat در این بود که پروژه لینوکس Fedora برخلاف لینوکس RedHat یک پروژه داوطلبانه و عمومی محسوب می شد اما RedHat یک محصول تجاری و برنامه نویس های ان نیز مختص شرکت RedHat بودند. در نهایت پروژه لینوکس Fedora Core باعث مجذوب کردن کاربرانش شد و به سرعت انتشار یافت و مهمترین دلیل پیشرفت آن سیستم Collaborative یا همکاری بود که ذاتا در نرم افزارهای Open Source وجود دارد. فراموش نکنید که Fedora در واقع شما را باید به یاد شرکت Red Hat بیندازد.
قبل از معرفی Fedora 7 از Fedora به عنوان Fedora Core نام برده می شد ، در واقع Fedora سیستم عامل بود و Core که به آن اضافه می شد به این معنا بود که بسته های نرم افزاری به آن اضافه شده اند و Fedora Core به معنی لینوکس Fedora به همراه بسته های نرم افزاری هسته سیستم عامل یا Core Packages بود که با همدیگر تشکیل Fedora Core را می داند. Fedora Core در بدو نصب شدن بر روی سیستم شما ، بسته های نرم افزاری اولیه ای را در خود داشت که نیازهای اولیه استفاده از یک سیستم عامل را فراهم می کرد ، علاوه بر این بسته های نرم افزاری ، بسته های نرم افزاری که درون DVD یا CD این سیستم عامل نیز وجود داشتند نیز به همراه سیستم عامل قابل نصب بودند
البته تمامی این بسته های نرم افزاری توسط برنامه نویسان شرکت Red Hat نگهداری می شدند. Fedora را شاید به نام Fedora Extra هم شنیده باشید ، هر گاه اسمی از Fedora Core شنیدید یعنی بسته های نرم افزاری که در این سیستم عامل وجود دارند بر روی DVD خود محصول وجود دارند اما زمانیکه صحبت از Fedora Extra می شود یعنی بسته های نرم افزاری که در این سیستم عامل نصب می شوند بر روی DVD نصب آن وجود ندارند و شما باید از محل های دیگری بسته های نرم افزاری را دانلود و نصب کنید.
در واقع Fedora Extra یعنی بسته های نرم افزاری Third Party ای که به غیر از شرکت سازنده و توسط انجمن های برنامه نویسی مختلف نوشته شده اند. بنابراین تا الان متوجه شدید که در لینوکس Fedora ما دو نوع Repository نصب نرم افزار داریم که یکی از آنها Core است که توسط شرکت سازنده تولید می شود و دیگری Extra است که توسط برنامه نویسان داوطلب و انجمن های داوطلب نوشته و ارائه می شوند.
سیستم عامل لینوکس Fedora یک سیستم عامل است که ذاتا بر اساس و پایه Linux Kernel نوشته شده است و از توزیع های دیگر لینوکس برداشت نشده است ، این سیستم عامل در کشور ایالات متحده آمریکا تولید شده است و از لحاظ فنی معماری های armhfp ، i686 ، x86 و x64 را پشتیبانی می کند. این سیستم عامل از دسکتاپ های Awesome, Cinnamon, Enlightenment, GNOME, KDE, LXDE, MATE, Openbox, Ratpoison, Xfce پشتیبانی می کند. لینوکس Fedora از مجوزها یا لایسنس های حاکم بر نرم افزارهای Open Source پشتیبانی می کند و بصورت کاملا رایگان و Open Source در اختیار همگان قرار گرفته است و در این راه در نوع خود در میان بهترین و محبوب ترین توزیع های لینوکس قرار گرفته است.
دسکتاپ پیشفرضی که در Fedora وجود دارد GNOME است و رابط پیشفرض آن با سیستم عامل نیز GNOME Shell نام دارد. لینوکس Fedora در توزیع های مختلفی ارائه شده است که آنها را به نام Fedora Spins می شناسیم. لینوکس هایی که با عنوان Fedora Spin ارائه می شوند در واقع لینوکس هایی با بسته های نرم افزاری مختلف برای نیازهای مختلف هستند که از آن جمله می توانیم به لینوکس های تخصصی Fedora برای حوزه های بازی ، امنیت ، طراحی ، محاسبات علمی و رباتیک اشاره کنیم. جالب اینجاست بدانید که پدر لینوکس دنیا ، یعنی لینوس توروالدز علاقه خاصی به این سیستم عامل داشت و بر روی اکثر کامپیوترهای خود Fedora نصب کرده بود.
Fedora چرخه حیات نسبتا کوتاهی دارد و تقریبا هر 6 ماه یکبار یک بروز رسانی جدید از این سیستم عامل را شاهد هستیم. این موضوع برای برنامه نویسان و کاربران یک نعمت است اما برای سازمان هایی که بر روی یک محصول سرمایه گذاری می کنند کمی مشکل ساز است ، سازمان ها معمولا به دنبال محصولاتی می گردند که کمی ثبات و پشتیبانی طولانی مدت تر داشته باشد. کاربران Fedora می توانند با استفاده از ابزاری به نام FedUp نسخه قبلی Fedora ی خود را به نسخه جدیدتر ارتقاء دهند.
در Fedora هم مانند RedHat Enterprise از بسته های نرم افزاری و سیستم مدیریت بسته های نرم افزاری RPM استفاده می شود. امنیت نیز یکی دیگر از مسائلی است که در لینوکس Fedora حائر اهمیت است و به همین دلیل یک قابلیت امنیتی به نام Security Enhanced Linux که قابلیت پیاده سازی انواع و اقسام Policy های امنیت از جمله Mandatory Access Control ها را دارد درون لینوکس Fedora تعبیه شده است.
Fedora در انواع و اقسام روش ها توزیع می شود که از جمله مهمترین های آن ها می توانیم به Full Distribution بر روی DVD که یک Image کامل از خود سیستم عامل لینوکس Fedora به همراه بسته های نرم افزای آن است اشاره کنیم ، همچنین لینوکس Fedora بصورت Live نیز وجود دارد که شما می توانید ابتدا DVD آن را تهیه کنید و سپس بر روی Live USB آن را نصب کرده و استفاده کنید.Live USB را شما می توانید از روی سورس اصلی Fedora با استفاده از ابزاری به نام Fedora Live USB Creator ایجاد کنید.برای آشنایی با مفاهیم بصورت کامل و جامع به دوره آموزش لینوکس مراجعه کنید.
این توزیع از سیستم عامل لینوکس بر پایه و اساس هسته اصلی لینوکس یا همان Linux Kernel پایه گذاری شده است و یک محصول مستقل به حساب می آید. این توزیع از لینوکس توسط کارشناسان و برنامه نویس های آلمانی طراحی و تولید شده است. openSUSE از معماری های i586 ، x86 و x64 پشتیبانی می کند و همچنین از محیط های دسکتاپ Blackbox ، GNOME ، KDE ، IceWM ، LXDE ، Openbox ، WMaker و Xfce نیز پشتیبانی می کند.
پروژه openSUSE یک برنامه کاملا اجتماعی و Community Based بود که امروزه توسط شرکت Novell پشتیبانی می شود. هدف اصلی از ارائه کردن نسخه openSUSE لینوکس این بود که یک سیستم عامل همه منظوره ایجاد شود که بتوان از آن در همه جا استفاده کرد و بتوان استفاده از آن را در همه جا ترویج داد ، برنامه پروژه openSUSE باعث دسترسی آزاد ، رایگان و ساده به openSUSE می شود ، از openSUSE به عنوان یک توزیع بسیار کامل و جامع از لینوکس یاد می شود.
پروژه openSUSE سه هدف اصلی را دنبال می کرد : هدف اول : معرفی کردن openSUSE به عنوان ساده ترین توزیع لینوکس برای هر کسی که بتواند آن را دانلود ، نصب و استفاده کند ، هدف دوم : معرفی و شیوع دادن هر چه بیشتر openSUSE به عنوان یک لینوکس Open Source و Collaborative و تلاش جهت رسیدن به نقطه ای که openSUSE تبدیل به پرکاربردترین توزیع لینوکس در دنیا شود که هم در دسکتاپ ها و هم در سرورها بیشترین استفاده را داشته باشد ، هدف سوم : مهیج سازی openSUSE و ساده سازی برنامه نویسی و توسعه این سیستم عامل و فرآیند های Packaging نرم افزارهای آن برای تبدیل کردن openSUSE به یک انتخاب مناسب برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزار سراسر دنیا ، در واقع هدف اصلی تیم توزیع کننده openSUSE تبدیل شدن به توزیع شماره یک لینوکس در دنیا بود.
پروژه openSUSE یک GNU/Linux تحت لیسانس GPL است. توزیع های مختلف openSUSE و همچنین اجزای مختلف این سیستم عامل توسط یک Community بزرگ از کاربران و کارشناسان پروژه openSUSE پشتیبانی می شوند که توسط یکی از بزرگترین شرکت های تولید کننده نرم افزارهای Open Source آلمانی به نام SUSE توسعه و نگهداری می شود. لینوکس openSUSE جایگزین یک محصول قدیمی تر به نام SUSE Linux Professional شد.
همانند اکثر لینوکس های Open Source که دارای Community می باشند ، openSUSE هم برای خودش دارای یک پرتال اینترنتی برای همکاری کردن همگان در پروژه openSUSE راه اندازی کرد که مستندات لازم برای استفاده از این سیستم عامل ، طراحی ها و توضیحات در خصوص این سیستم عامل و اجزای ان و تقریبا همه چیز در خصوص openSUSE در این Community مطرح می شد ، Mailing List قوی و همچنین استفاده از کانال های Internet Relay Chat باعث محبوب شدن هر چه بیشتر این سیستم عامل می شود که در نهایت باعث شده است امروزه openSUSE یکی از بهترین رابطهای wiki را در خود داشته باشد.
اگر بخواهیم قابلیت های این سیستم عامل را بصورت خلاصه بگوییم می توانیم از با ثبات بودن ، سادگی کارکرد و بروز رسانی نرم افزارها ، انعطاف پذیری بالا اشاره کنیم که براحتی این امکان را به ما مید هد که در سرویس هایی مثل ایمیل و یا وب سرور از این سیستم عامل استفاده کنیم ، البته از عیب هایی که اکثرا از این سیستم عامل گرفته می شود می توان به کارایی کمتر و سرعت کمتر به نسب سایر توزیع های معروف اشاره کرد.
یکی از نقاط قوت سیستم عامل لینوکس توزیع openSUSE را می توان برنامه ای به نام YaST دانست. YaST شامل برنامه هایی برای نصب ، مدیریت و تقریبا همه کارهایی است که بصورت روزمره و گرافیکی می توانید بر روی سرور انجام دهید، می شود. برای مثال شما می توانید با استفاده از YaST پارتیشن بندی هارد دیسک ، تنظیمات سیستمی ، مدیریت بسته های RPM ، بروز رسانی سیستم عامل و نرم افزارها ، تنظیمات شبکه و فایروال ، مدیریت کاربران و گروه ها و بسیاری از کارهای دیگر را نیز انجام دهید و حتی نیازی نیست برای انجام این کارها قطعه ای کد بنویسید و یا از Shell استفاده کنید. ساختار YaST بصورت ماژولار است و به همین دلیل همه روزه ماژول هایی به این نرم افزار اضافه می شوند که برای مثال می توانیم از پشتیبانی از Bluetooth در ماژول های جدید آن اشاره کنیم.
توزیع openSUSE را می توان به گفته وب سایت Distowatch.com یکی از پنج توزیع برتر لینوکس در جهان دانست. openSUSE براحتی و بصورت رایگان بعد از معرفی شدن نسخه های جدید در اختیار عموم قرار می گیرد و همگان می توانند از آن استفاده کنند ، اما بد نیست بدانید که روش های مختلف و البته نسخه های مختلفی از openSUSE توسط شرکت SUSE معرفی می شوند که بر حسب معماری x86 یا x86-x64 متفاوت هستند ، در این قسمت می خواهیم به نسخه ها یا Edition های مختلف لینوکس openSUSE اشاره کنیم :
openSUSE بدون شک یکی از توزیع های بسیار کامل لینوکس امروزی می باشد و همانطور که گفتیم همیشه در طبقه بندی 5 لینوکس برتر دنیا قرار گرفته است ، یکی از مهمترین ارکانی که برنامه نویسان openSUSE بر روی آن تمرکز می کنند بحث امنیت این سیستم عامل است ، تقریبا هیچ چیزی در این سیستم عامل بدون هماهنگی و اطلاع رسانی به کاربر سیستم نمی تواند انجام شود و این یعنی امنیت در اولویت کاری قرار گرفته است. علاوه بر این openSUSE جزو معدود توزیع های لینوکس می باشد که شما در زمان سفارش دادن آن می توانید بسته های نرم افزاری خود را تک تک انتخاب کنید و بسته سفارشی خود را از این سیستم عامل تهیه کنید. امیدوارم مورد توجه شما قرار گرفته باشد ، خوشحال می شویم از تجربیات و دانش شما در خصوص این سیستم عامل در ادامه استفاده کنیم.
امیدوارم مورد توجه شما قرار گرفته باشد، در صورت یادگیری و علاقه بیشتر بعد از یادگیری لینوکس در سطح Linux Essentials آماده ورود به دوره آموزشی LPIC 1 خواهید شد. LPI یا بنیاد حرفه ای لینوکس ( با اسم انیستیتو لینوکس کانادا هم شناخته می شود ) این دوره را به دو قسمت یا دو کد دوره LPIC 1 با کد 101 و LPIC 1 با کد 102 تقسیم بندی کرده است . برای اینکه شما گواهینامه بین المللی لینوکس LPIC 1 را بصورت کامل دریافت کنید بایستی هر دو دوره را بصورت کامل یاد بگیرید. مدرک بین المللی الپیک یک ( LPIC 1 ) یکی از محبوب ترین دوره های آموزش لینوکس در دنیا به حساب می آیند که بر اساس سرفصل های منظم و مرتب ، استانداردهای بین المللی ، بدون وابستگی به یک توزیع خاص از سیستم عامل لینوکس ، برای افرادی طراحی شده است که می خواهند در مسیر یادگیری لینوکس به سطح بالاتری دست پیدا کنند.
دوره آموزشی LPIC 2 | الپیک دو در واقع سطح متوسط یادگیری لینوکس در دنیا محسوب می شود. شما برای اینکه بتوانید وارد دوره آموزشی LPIC 2 یا سطح متوسط آموزش لینوکس شوید قطعا باید با مقدمات کار کردن با سیستم عامل لینوکس در سطح LPIC 1 آشنایی داشته باشید. در واقع اگر شما در دوره آموزشی LPIC 1 ساختار سیستم عامل لینوکس را به خوبی درک کرده باشید و مدیریت مقدماتی لینوکس را یاد گرفته باشید ، آماده ورود به دوره آموزشی LPIC 2 خواهید بود.
لینوکس Debian GNU/Linux برای اولین بار در سال 1993 معرفی شد.این لینوکس توسط بنیانگذارش یان مرداک و همچنین صدها برنامه نویس داوطلب نوشته شد ، آنها این ایده را در ذهن داشتند که یک سیستم عامل کاملا غیر تجاری را به دنیا معرفی کنند ، اکثر زمانی که این برنامه نویسان برای نوشتن لینوکس Debian GNU/Linux صرف کردند از زمان های اضافه و اوقات فراغتشان بود و هیچگونه پولی به آنها بابت برنامه نویسی Debian پرداخت نشد.
در ابتدای کار تصور می شد که کار Debian GNU//Linux براحتی تمام می شود و افراد زیادی اعتقاد داشتند که این پروژه در نهایت سرنوشتی جز تجزیه شدن و متلاشی شدن ندارد و پروژه Debian GNU/Linux با شکست مواجه خواهد شد. اما واقعیت به شکلی دیگر و کاملا متفاوت رقم خورد ، نه تنها Debian باقی ماند بلکه بعد از آن بسیار پیشرفت کرد و در کمتر از یک دهه این توزیع از لینوکس تبدیل به گسترده ترین توزیع لینوکس در دنیا شد ، Debian به عنوان بزرگترین و گسترده ترین پروژه Collaborative یا پروژه شراکتی در دنیا مطرح شد و شاید هرگز نمونه دیگری از این گستردگی در صنعت نرم افزار را شاهد نباشیم.
مهمترین دلایل موفقیت پروژه Debian GNU/Linux را می توانیم به این شکل بیان کنیم که : این توزیع از لینوکس توسط بیشتر از 1000 برنامه نویس داوطلب نوشته شده است ، در حال حاضر مجموعه نرم افزاری که برای Debian GNU/Linux وجود دارد شامل بیش از 50000 بسته نرم افزاری است که حتی برای معماری های 8 پردازنده ای نیز طراحی شده اند و از همه مهمتر این است که با تغییر دادن سورس کد سیستم عامل Debian و اعمال تغییرات بر روی آن تاکنون بیشتر از 120 نوع توزیع جدید از لینوکس منتشر شده است که همه انها در اصطلاح Debian Based یا بر پایه و اساس Debian هستند که این نمایانگر قدرت این سیستم عامل است.
این خصوصیات تقریبا برای هیچکدام از توزیع های سیستم عامل لینوکس دیگر وجود ندارد. فرآیند توسعه و برنامه نویسی Debian GNU/Linux به سه مرحله یا سه شاخه تقسیم بندی می شود که البته برخی اوقات به آن یک شاخه چهارم هم اضافه می کنند که این مراحل به شکل زیر می باشند :
Debian GNU/Linux برای یکپارچه سازی ، تست و با ثبات سازی بسته های نرم افزاری با سیستم عامل و همچنین قابلیت های جدیدی که به این بسته ها و سیستم عامل Debian اضافه می شوند یک مکانیزم کنترل کیفیت مدون ، برنامه ریزی شده و قابل اطمینان دارد که باعث می شود بتوانیم از Debian GNU/Linux بدون انکار به عنوان یکی از بهترین توزیع های لینوکس بدون مشکل ( یا کمترین تعداد مشکل( و خوب آزمایش شده یاد کنیم.
اما در کنار همه این نکات مثبت برخی موارد هم قابل توجه است ، همین فرآیند دراز و پیچیده توسعه سیستم عامل و آزمایش و تست هایی که بر روی آن انجام می شود یک سری مشکلات را در پی دارد ، نسخه با ثبات یا Stable از سیستم عامل Debian GNU/Linux چندان به روز معرفی نمی شود و معمولا نسخه های Stable این توزیع از لینوکس هر 1 تا 3 سال معرفی می شوند ، به همین دلیل علاقه مندان به سیستم عامل Debian GNU//Linux مجبور هستند که تا معرفی شدن نسخه بدون Bug و تقریبا بدون مشکل ، از نسخه های مشکل دار و تستی Debian استفاده کنند ، همین مورد در خصوص بسته های نرم افزاری نیز صادق است.
Debian GNU/Linux دست برنامه نویسان را بسیار باز گذاشته است و تقریبا اکثر برنامه نویسانی که قصد دستکاری در سورس یک توزیع لینوکس و ارائه یک نسخه جدید را دارند ترجیح می دهند از Debian GNU/Linux استفاده کنند.از نکات بارز مثبت در خصوص این سیستم عامل می توان به با ثبات بودن ، کنترل کیفیت عالی ، وجود بیش از 20 هزار بسته نرم افزاری ، پشتیبانی از معماری تعداد پردازنده های بیشتر به نسبت سایر توزیع های لینوکس اشاره کرد. البته نکات منفی نیز در این سیستم عامل وجود دارد که از آن جمله می توانیم به طولانی بودن مدت ارائه نسخه با ثبات جدید اشاره کنیم که تقریبا بین 1 تا 3 سال طول می کشد ، همچنین با توجه به پشتیبانی این سیستم عامل از معماری پردازنده های چند تایی ، معمولا تکنولوژی های جدیدتر نیاز به زمان دارند تا با Debian خود را سازگار کنند.
بسته های نرم افزاری که برای سیستم عامل Debian معرفی می شوند با بصورت Advanced Package Tool یا APT با استفاده از بسته های DEB ارائه می شوند. نسخه های مختلفی از جمله نسخه های قابل نصب ، نسخه های Live که از معماری 12 پردازنده ای نیز پشتیبانی می کنند ، برای Debian وجود دارند که حتی شامل تمامی پردازنده های بیتی 32 و 64 بیتی شرکت های Intel و AMD نیز می شوند. در مقاله آموزش لینوکس بصورت مفصل در خصوص نصب دبین صحبت شده است. از مهمترین توزیع های لینوکسی که از Debian گرفته شده اند می توانیم به Ubunto ، Openbox ، SolydXK ، Knoppix ، Tanglu و ... اشاره کنیم که این نمایانگر قدرت این سیستم عامل است.
امیدوارم مورد توجه شما قرار گرفته باشد، در صورت یادگیری و علاقه بیشتر بعد از یادگیری لینوکس در سطح Linux Essentials آماده ورود به دوره آموزشی LPIC 1 خواهید شد. LPI یا بنیاد حرفه ای لینوکس ( با اسم انیستیتو لینوکس کانادا هم شناخته می شود ) این دوره را به دو قسمت یا دو کد دوره LPIC 1 با کد 101 و LPIC 1 با کد 102 تقسیم بندی کرده است . برای اینکه شما گواهینامه بین المللی لینوکس LPIC 1 را بصورت کامل دریافت کنید بایستی هر دو دوره را بصورت کامل یاد بگیرید. مدرک بین المللی الپیک یک ( LPIC 1 ) یکی از محبوب ترین دوره های آموزش لینوکس در دنیا به حساب می آیند که بر اساس سرفصل های منظم و مرتب ، استانداردهای بین المللی ، بدون وابستگی به یک توزیع خاص از سیستم عامل لینوکس ، برای افرادی طراحی شده است که می خواهند در مسیر یادگیری لینوکس به سطح بالاتری دست پیدا کنند.
دوره آموزشی LPIC 2 | الپیک دو در واقع سطح متوسط یادگیری لینوکس در دنیا محسوب می شود. شما برای اینکه بتوانید وارد دوره آموزشی LPIC 2 یا سطح متوسط آموزش لینوکس شوید قطعا باید با مقدمات کار کردن با سیستم عامل لینوکس در سطح LPIC 1 آشنایی داشته باشید. در واقع اگر شما در دوره آموزشی LPIC 1 ساختار سیستم عامل لینوکس را به خوبی درک کرده باشید و مدیریت مقدماتی لینوکس را یاد گرفته باشید ، آماده ورود به دوره آموزشی LPIC 2 خواهید بود.